Trong xuất nhập khẩu, có nhiều phương thức thanh toán quốc tế khác nhau. Tuy nhiên phương thức nhờ thu chiếm tỷ lệ khá lớn trong các giao dịch thương mại quốc tế. Vậy phương thức nhờ thu trong thanh toán quốc tế là gì? Phương thức này chứa những rủi ro như thế nào?
Hãy cùng DHD tìm hiểu rõ hơn về phương thức nhờ thu trong thanh toán quốc tế nhé!
Khái niệm phương thức nhờ thu trong thanh toán quốc tế
Phương thức nhờ thu (Collection of Payment) là phương thức thanh toán quốc tế, trong đó bên bán (xuất khẩu) sau khi giao hàng sẽ ủy thác cho ngân hàng của mình xuất trình bộ chứng từ thông qua đại lý ngân hàng bên phía người mua (nhập khẩu) để được thanh toán.
Các công cụ trong phương thức nhờ thu sẽ thường gồm: hối phiếu (Bill of exchange); kỳ phiếu thương mại (Promissory Note); séc quốc tế (International Cheque); hóa đơn thu tiền (Financial Invoice).
Trong phương thức này, ngân hàng đóng vai trò trung gian thu hộ tiền của người mua trả cho người bán. Phương thức nhờ thu có thể giúp hai bên giảm được những rủi ro trong thanh toán. Hạn chế được những việc chậm trễ về nhận tiền đối với bên bán và nhận hàng đối với bên mua.
Đặc điểm của phương thức nhờ thu
Trong phương thức nhờ thu, đặc điểm nổi bật là căn cứ trong phương thức này chính là chứng từ hàng hóa chứ không phải là hợp đồng thương mại.
Trong phương thức này, ngân hàng đóng vai trò là người trung gian đảm nhận nhiệm vụ thu tiền giùm người bán. Hoạt động nhờ thu trong thương mại xảy ra khi người bán đã hoàn thành nhiệm vụ giao hàng và lập chứng từ hàng hóa liên quan.
Các chủ thể tham gia của phương thức nhờ thu
Người ủy thác thu (Principal)
Hay còn được hiểu là người bán (bên xuất khẩu) là mắt xích đầu tiên trong chuỗi nhờ thu, người đưa ra quy định nội dung giao dịch và các chỉ thị thực hiện trong phương thức nhờ thu, người được hưởng và chịu chi phí cuối cùng trong chuỗi nhờ thu.
Ngân hàng nhờ thu (Remitting Bank – NHNT)
Ngân hàng nhờ thu là ngân hàng phục vụ và thực hiện theo yêu cầu của người ủy thác thu. NHNT chấp nhận chuyển nhờ thu đến đại lý ngân hàng ở gần và thuận tiện cho người mua (nhập khẩu). Trong quá trình xử lý nhờ thu, NHNT phải luôn chịu trách nhiệm đối với người ủy thác thu.
Ngân hàng thu hộ (Collecting Bank – NHTH)
Thường đây sẽ là ngân hàng đại lý hay chi nhánh của NHNT có trụ sở tại nước người mua (nhập khẩu). NHTH sẽ nhận lệnh nhờ thu từ NHNT sẽ thực hiện lệnh thu tiền từ người mua theo các chỉ thị được ghi trong lệnh nhờ thu. Sau khi thu được tiền, NHTH chuyển tiền lại cho NHNT và NHTH phải chịu trách nhiệm thu hộ về nhờ thu cho NHNT.
Ngân hàng xuất trình (Presenting Bank)
Sẽ có hai trường hợp:
- Người trả tiền – người mua có quan hệ tài khoản với NHNT, thì ngân hàng sẽ xuất trình nhờ thu trực tiếp và NHTH đồng thời sẽ là NHXT
- Người trả tiền không có quan hệ tài khoản với NHNT, trong trường hợp này có thể chuyển nhờ thu cho ngân hàng khác có quan hệ tài khoản với người trả tiền để xuất trình. Trường hợp này, ngân hàng phục vụ người trả tiền là NHXT và có trách nhiệm trực tiếp với NHTH.
Người trả tiền hay người thụ trái (Drawee)
Người trả tiền hay là người mua (nhập khẩu), là người mà nhờ thu được xuất trình để thanh toán hay chấp nhận thanh toán
Các loại hình phương thức thanh toán nhờ thu
Phương thức nhờ thu trong thanh toán quốc tế sẽ có hai loại:
Nhờ thu trơn (Clean collection)
Đây là loại nhờ thu mà người bán (xuất khẩu) sẽ yêu cầu ngân hàng thu tiền hộ trên cơ sở hối phiếu hay séc, còn chứng từ sẽ được gửi trực tiếp qua cho người mua (nhập khẩu). Với loại này, ngân hàng đóng vai trò là trung gian thanh toán.
Với loại này, do chứng từ đã được gửi trực tiếp cho phía người mua nên ngân hàng không thể can thiệp vào việc thanh toán nhanh hay chậm. Đây sẽ là bất lợi của người bán vì người mua có thể trì hoãn việc thanh toán tiền.
Nhờ thu kèm chứng từ (Documentary Collection)
Người bán sẽ không gửi trực tiếp chứng từ cho người mua, nhưng sẽ gửi cho ngân hàng ủy thác. Ngân hàng ủy thác sẽ yêu cầu người mua thanh toán ngay hoặc chấp nhận thanh toán với ngân hàng mới được giao chứng từ để nhận hàng.
Các phương thức nhờ thu chứng từ sẽ gồm:
Hình thức thanh toán giao chứng từ – Delivery of Documents Against Payment (D/P)
D/P at sight – trả tiền ngay: Khi nhận được tiền thanh toán nhờ thu của người mua. Ngân hàng sẽ giao chứng từ chi khách hàng và yêu cầu khách hàng ký nhận.
D/P at X days sight – thanh toán hối phiếu tạm thời: Khi nhận được chứng từ nhờ thu, thông báo đến người mua đến làm giấy chấp nhận hối phiếu có thời hạn. Chứng từ chỉ được giao khi hối phiếu đã được chấp nhận và thanh toán, khách hàng cũng có thể ký quỹ 100% trị giá hối phiếu để nhận ngay chứng từ hoặc thanh toán vào ngày đáo hạn để nhận chứng từ.
Sau khi thu được tiền thanh toán, NHTH sẽ chuyển tiền cho NHNT để chuyển lại cho người bán, đồng thời thanh toán các phí thủ tục, thu hộ và các khoản chi phí liên quan khác. Chi phí này đều do người bán (xuất khẩu) chịu.
Hình thức chấp nhận thanh toán giao chứng từ – Delivery of Documentary Against Acceptance (D/A)
Phương thức này được sử dụng trong trường hợp bán hàng với điều kiện cấp tín dụng cho người mua
Người mua phải có cam kết trả tiền bằng văn bản hay ký chấp nhận thanh toán bằng hối phiếu vào ngày đáo hạn thì mới được ngân hàng giao chứng từ để nhận hàng.
Việc chấp nhận hối phiếu, người mua phải công nhận trách nhiệm thanh toán hợp pháp vô điều kiện theo các điều kiện của hối phiếu.
Bạn có thể quan tâm:
Quy trình thực hiện phương thức nhờ thu trong thanh toán quốc tế
Quy trình thực hiện sẽ được phân ra tùy theo từng loại nhờ thu:
Nhờ thu trơn
Nhờ thu trơn sẽ được tiến hành theo trình tự các bước như sau:
- Người bán (xuất khẩu) sẽ gửi hàng và chứng từ cho người mua (nhập khẩu). Sau đó lập một hối phiếu đòi tiền từ người mua và ủy thác cho ngân hàng của mình đòi tiền hộ bằng chỉ thị nhờ thu (Collection Instruction) và ký phát hối phiếu.
- Ngân hàng phía người bán sẽ kiểm tra chứng từ, sau đó gửi thư ủy thác nhờ thu (Order Collection) kèm hối phiếu cho đại lý hay chi nhánh ngân hàng của mình tại nước của người mua nhờ thu tiền.
- Ngân hàng đại lý – NHTH sẽ yêu cầu người mua trả tiền hối phiếu nếu người mua chịu trả tiền ngay hoặc là chấp nhận trả tiền hối phiếu nếu người mua đồng ý mua nợ.
- Sau khi thu được tiền hoặc hối phiếu kỳ hạn có chữ ký của người mua trên giấy chấp nhận thanh toán thông qua ngân hàng chuyển chứng từ thì NHTH sẽ chuyển tiền cho NHNT.
- Phương thức nhờ thu trơn này thường được áp dụng cho những đối tác làm ăn lâu năm, có độ tin cậy nhất định hay là những công ty có mối quan hệ liên doanh trong tập đoàn hoặc chi nhánh của nhau.
Nhờ thu chứng từ
Phương thức nhờ thu chứng từ được thực hiện các bước như sau:
- Căn cứ vào hợp đồng mua bán giữa hai bên nhưng không giao chứng từ hàng hóa cho phía người mua.
- Người bán sẽ viết chỉ thị nhờ thu, ký phát hối phiếu đòi tiền người mua và kèm theo bộ chứng từ gửi đến ngân hàng ủy thác để thực hiện việc nhờ thu hộ.
- NHNT sẽ lập lệnh nhờ thu và gửi kèm bộ chứng từ đến NHTH.
- NHTH sẽ thông báo đến người mua lệnh nhờ thu và xuất trình hối phiếu.
- Người mua trả tiền (hối phiếu trả ngay) hoặc chấp nhận hối phiếu (hối phiếu trả chậm).
- NHTH giao chứng từ thương mại cho người mua.
- NHTH chuyển tiền nhờ thu hoặc hối phiếu chấp nhận cho NHNT.
- NHTH chuyển tiền nhờ thu hoặc hối phiếu cho người bán.
Phương thức này đảm bảo được quyền lợi cho người bán, vì cơ bản có chứng từ thì mới được nhận hàng nhập khẩu của người mua. Tuy nhiên, nếu thị trường có biến động người mua không muốn nhận hàng thì người bán sẽ chịu các khoản phí lưu kho, ứ đọng hàng hóa.
Những rủi ro trong phương thức nhờ thu
Việc nhận hàng và thanh toán tách nhau hoàn toàn, vì thể phương thức này thường sẽ không đảm bảo được quyền lợi của hai bên.
- Người bán (xuất khẩu): nếu ngân hàng sai sót trong việc thực hiện lệnh nhờ thu thì những chi phí phát sinh sẽ là người bán chịu. Nếu trường hợp người mua không chịu thanh toán hay chấp nhận thanh toán thì người bán có thể kiện nhưng tốn thời gian khá lâu. Và trường hợp này, người bán phải chịu tất cả chi phí cho cả hai ngân hàng và các phí phát sinh kho bãi
- Người mua (nhập khẩu): khi có gian lận trong thương mại (chứng từ bị người bán làm giả), ngân hàng sẽ không chịu những trách nhiệm về chứng từ giả hay chứng từ và hàng hóa không khớp với nhau.
- Ngân hàng thu hộ: nếu ngân hàng này chuyển tiền cho ngân hàng nhờ thu trước khi người mua chấp nhận thanh toán thì phải chịu rủi ro nếu người mua không nhận chứng từ hoặc không thanh toán.
Những lưu ý trong phương thức nhờ thu trong xuất nhập khẩu
Đối với phương thức nhờ thu trong xuất nhập khẩu, cần lưu ý những điểm sau:
- Không nên áp dụng phương thức này đối với những khách hàng trao đổi mua bán lần đầu. Phương thức này nên áp dụng với những khách hàng đã hợp tác lâu dài hoặc các công ty trong tập đoàn hay chi nhánh
- Người bán cần nên tìm hiểu rõ những thông tin về người mua qua các kênh thông tin chính thống như Bộ Công thương, Đại sứ quán Việt Nam tại nước nhập khẩu, kinh nghiệm giao thương với các doanh nghiệp xuất khẩu khác,.. và hoàn toàn không nên tin tưởng vào người môi giới
- Tìm hiểu kỹ các quy định và tập quán giao nhận tại nước của người mua để có thể kiểm soát được hàng hóa
- Cân nhắc khi sử dụng các loại vận đơn tránh những trường hợp bị đánh tráo hay thất lạc trong quá trình vận chuyển gây ra hậu quả người mua ko thể nhận hàng và thất thoát chi phí.
DHD Logistic cam kết luôn cung cấp những dịch vụ chất lượng và chuyên nghiệp đến với khách hàng. Luôn cố gắng xây dựng một môi trường làm việc chuyên nghiệp và góp phần vào quá trình phát triển kinh tế, xã hội và Logistic Việt Nam.
Với mục tiêu luôn đem đến các dịch vụ Order vận chuyển hàng quốc tế chất lượng và uy tín đến với khách hàng. Luôn đem lại cho khách hàng những dịch vụ và đáp ứng được mọi yêu cầu khắt khe của khách hàng.
Trên đây là những thông tin chi tiết về phương thức nhờ thu trong thanh toán quốc tế mà DHD cung cấp. Hi vọng DHD đã cung cấp những thông tin hữu ích cho khách hàng. Mọi thắc mắc về phương thức nhờ thu hay những thông tin về các dịch vụ xuất nhập khẩu xin liên hệ với chúng tôi.
CÔNG TY CỔ PHẦN QUỐC TẾ DHD
Fanpage: DHD Logistics
Hotline: 0973996659
Email: cskh.dhdlogistics@gmail.com
Website: http://dhdlogistics.com/
VP Hà Nội: Số 28 Duy Tân, Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy, Hà Nội
VP HCM: 791/24 Trần Xuân Soạn, Tân Hưng, Quận 7, Hồ Chí Minh.
