Bên cạnh hoạt động xuất khẩu thì nhập khẩu cũng một hoạt động thương mại quan trọng của một quốc gia. Vậy tại sao cần nhập khẩu hàng hóa? Các hình thức nhập khẩu hàng hóa phổ biến hiện nay. Cùng DHD Logistics tìm hiểu chi tiết trong nội dung bài viết dưới đây.
Nhập khẩu là gì?
Nhập khẩu là hoạt động mua hàng hóa, dịch vụ trên phạm vi quốc tế, nhằm mục đích tiêu dùng hoặc phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh. Nó không phải là hành vi buôn bán riêng lẻ mà là một hệ thống các quan hệ buôn bán trong một nền kinh tế có cả tổ chức bên trong và bên ngoài.
Điều 28 khoản 1 của Luật Thương mại 2005 định nghĩa như sau:
“Nhập khẩu hàng hóa là việc hàng hoá được đưa vào lãnh thổ Việt Nam từ nước ngoài hoặc từ khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật”.
Tại khoản 6 Điều 2 Thông tư 54/2018/TT-BGTVT thì hàng hóa nhập khẩu là hàng hóa có nơi gửi hàng (gốc) ở nước ngoài và nơi nhận hàng (đích) ở Việt Nam.
Ví dụ: Công ty dược mỹ phẩm PCOS mua nguyên liệu sản xuất mỹ phẩm từ đối tác Ten Ltd của Hàn Quốc. Sau đó sử dụng dịch vụ của DHD Logistics tiến hành ký kết hợp đồng ngoại thương với Ten Ltd. DHD Logistics hoàn thiện các thủ tục xuất nhập khẩu, vận chuyển lô hàng về kho nhà máy PCOS.
Hoạt động nhập khẩu phụ thuộc vào yếu tố nào?
Nhập khẩu của mỗi quốc gia phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Nhu cầu tiêu dùng của người dân trong nước về các loại hàng hóa và dịch vụ. Nếu nhu cầu tiêu dùng cao, lượng hàng hóa nhập khẩu sẽ tăng và ngược lại.
- Năng lực sản xuất của quốc gia quyết định đến kim ngạch nhập khẩu hàng hóa. Nếu năng lực sản xuất thấp, quốc gia đó sẽ phải nhập khẩu nhiều hàng hóa hơn để bù đắp cho thiếu hụt.
- Tỷ giá hối đoái ảnh hưởng đến giá cả hàng hóa nhập khẩu. Khi tỷ giá hối đoái tăng, giá hàng hóa nhập khẩu sẽ cao hơn và ngược lại.
- Chính sách thương mại của quốc gia, bao gồm thuế quan, hạn ngạch, rào cản phi thuế quan,… sẽ ảnh hưởng đến lượng hàng hóa nhập khẩu.
- Quan hệ quốc tế tốt đẹp giữa các quốc gia, tham gia các hiệp định thương mại sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc nhập khẩu hàng hóa.
- Ngoài ra, vị trí địa lý của quốc gia ảnh hưởng đến chi phí vận chuyển hàng hóa nhập khẩu.
Vai trò của hoạt động nhập khẩu hàng hóa
Nhập khẩu đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế của một quốc gia, mang lại nhiều lợi ích thiết thực như sau:
Giải quyết vấn đề khan hiếm hàng hóa:
Nhập khẩu giúp bổ sung nguồn hàng hóa mà quốc gia đó không thể hoặc sản xuất không đủ nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Ví dụ: Việt Nam nhập khẩu xăng dầu, máy móc thiết bị, nguyên liệu sản xuất,… để phục vụ cho hoạt động sản xuất và đời sống.
Đa dạng hóa nguồn hàng hóa:
Nhập khẩu mang đến cho người tiêu dùng sự lựa chọn đa dạng về hàng hóa, dịch vụ, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.
Ví dụ: Người dân Việt Nam có thể lựa chọn các sản phẩm điện tử, thời trang, thực phẩm từ nhiều quốc gia Nhật Bản, Mỹ, Trung Quốc.
Học hỏi tiếp thu công nghệ đổi mới sáng tạo
Nhập khẩu máy móc, thiết bị và công nghệ tiên tiến từ các nước phát triển giúp nâng cao năng suất lao động và hiệu quả sản xuất trong nước. Góp phần chuyển đổi cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại hóa, công nghiệp hóa.
Ví dụ: Việt Nam nhập khẩu máy móc, thiết bị để sản xuất ô tô, điện thoại thông minh. Qua đó học hỏi được nhiều công nghệ, kỹ thuật mới trong sản xuất.
Thúc đẩy cạnh tranh nâng cao chất lượng:
Khi có hàng hóa nhập khẩu cạnh tranh về chất lượng và gia thì các doanh nghiệp trong nước buộc phải nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ để thu hút khách hàng. Điều này góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo và mang đến nhiều lợi ích cho người tiêu dùng.
Các hình thức nhập khẩu hàng hóa
Nhập khẩu trực tiếp
Nhập khẩu trực tiếp là hình thức mà doanh nghiệp tự mình thực hiện các công việc liên quan đến nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài. Tức là người mua và người bán trực tiếp làm việc, ký hợp đồng với nhau. Các điều khoản và quyền lợi trong hợp đồng thương mại do hai bên tự thống nhất. Thông thường là các doanh nghiệp có bộ phận chuyên môn nghiệp vụ về xuất nhập khẩu.
Với hình thức này doanh nghiệp chủ động toàn bộ:
- Nghiên cứu thị trường
- Tìm kiếm nhà cung cấp, đàm phán hợp đồng mua bán
- Thanh toán cho nhà cung cấp
- Thuê tàu vận chuyển hàng hóa
- Làm thủ tục hải quan
- Vận chuyển hàng hóa về kho.
Nhập khẩu ủy thác (gián tiếp)
Nhập khẩu ủy thác là hình thức mà doanh nghiệp ủy thác cho một công ty dịch vụ xuất nhập khẩu (công ty nhận ủy thác) thực hiện các công việc liên quan đến nhập khẩu hàng hóa. Khác so với hình thức nhập khẩu trực tiếp, đơn vị nhận ủy thác sẽ thay mặt và đứng tên nhập khẩu hàng hóa bằng hợp đồng ủy thác.
Doanh nghiệp chỉ cần ký hợp đồng ủy thác với công ty ủy thác và thanh toán chi phí dịch vụ. Công ty ủy thác sẽ chịu trách nhiệm thực hiện tất cả các công việc còn lại.
Có thể hiểu đơn giản là: các cá nhân, doanh nghiệp không có tư cách pháp nhân, không có kinh nghiệm, hoặc muốn sử dụng dịch vụ tìm kiếm đối tác nhập khẩu hàng hóa. Bên nhận ủy thác sẽ đứng ra tìm kiếm đàm phán với đối tác để đặt hàng, ký hợp đồng, thanh toán, xử lý thủ tục hải quan, vận chuyển về Việt Nam.
Với hình thức này, doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu ủy thác không phải bỏ vốn, không cần xin hạn ngạch… Đổi lại bên ủy thác sẽ trả phí dịch vụ cho bên nhận ủy thác nhập khẩu.
DHD Logistics – Công ty chuyên cung cấp dịch vụ ủy thác nhập khẩu hàng hóa. Chúng tôi có hơn 10 năm kinh nghiệm về order, logistics, xuất nhập khẩu tự tin mang đến dịch vụ chất lượng.
Buôn bán đối lưu
Buôn bán đối lưu được coi là một phương thức thanh toán quốc tế được sử dụng trong thương mại quốc tế, phổ biến trong giao dịch mua bán với chính phủ các nước đang phát triển. Hình thức này cho phép hàng hóa và dịch vụ của một nước này được đổi lấy hàng hóa và dịch vụ có giá trị tương đương của nước khác.
Trong buôn bán đối lưu, chỉ cần một hợp đồng duy nhất nhưng có thể thực hiện đồng thời cả hoạt động xuất khẩu và nhập khẩu. Giá trị của lượng hàng hóa xuất khẩu và nhập khẩu là tương đương nhau. Do đó, doanh nghiệp xuất khẩu có thể tính cả kim ngạch xuất khẩu và doanh thu từ hàng hóa nhập khẩu.
Tạm nhập tái xuất
Tạm nhập tái xuất là việc đưa hàng hóa từ nước ngoài hoặc từ các khu vực đặc biệt nằm trên lãnh thổ Việt Nam được coi là khu vực hải quan riêng theo quy định của pháp luật vào Việt Nam, có làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam và làm thủ tục xuất khẩu chính hàng hóa đó ra khỏi Việt Nam.
Nói đơn giản hơn: Thương nhân Việt Nam nhập khẩu hàng hóa tạm thời vào Việt Nam không để tiêu thụ trong nước mà để xuất khẩu sang nước thứ 3 để thu lợi nhuận.
Lưu ý: Có trường hợp tương tự như tạm nhập tái xuất, nhưng hàng hóa được chuyển thẳng từ nước bán hàng sang nước mua hàng, mà không làm thủ tục nhập khẩu vào Việt Nam cũng như không làm thủ tục xuất khẩu ra khỏi Việt Nam. Đây còn được gọi là hình thức chuyển khẩu.
Có 4 hình thức tạm nhập tái xuất phổ biến:
- Tạm nhập tái xuất đơn giản: Áp dụng cho hàng hóa không qua chế biến, gia công, sửa chữa tại Việt Nam.
- Tạm nhập tái xuất để gia công, sửa chữa: Áp dụng cho hàng hóa được gia công, sửa chữa tại Việt Nam trước khi tái xuất.
- Tạm nhập tái xuất để bảo hành: Áp dụng cho hàng hóa được nhập khẩu để bảo hành theo yêu cầu của khách hàng nước ngoài.
- Tạm nhập tái xuất để tham gia triển lãm, hội chợ quốc tế: Áp dụng cho hàng hóa được nhập khẩu để trưng bày tại các triển lãm, hội chợ quốc tế tổ chức tại Việt Nam.
Nhập khẩu gia công
Nhập khẩu gia công là hình thức doanh nghiệp nhận gia công nhập khẩu máy móc, nguyên vật liệu từ đơn vị thuê gia công ở nước ngoài, sản xuất chế biến thành sản phẩm hoàn chỉnh theo hợp đồng gia công đã ký kết. Chẳng hạn như doanh nghiệp dệt may, giày da của Việt Nam nhập nguyên phụ liệu từ Nhật Bản để sản xuất hàng gia công cho đối tác Nhật Bản.
Hình thức nhập khẩu gia công thường thấy ở các khu công nghiệp, khu chế xuất tại Việt Nam.
Trên đây là một số hình thức nhập khẩu phổ biến mà bạn có thể gặp.
Dù áp dụng bất kỳ hình thức nào, bạn cũng cần xem xét kỹ lưỡng hàng hóa nhập khẩu có thuộc diện bị cấm nhập hay không, hàng đã có giấy phép nhập khẩu chưa và có cần kiểm tra chất lượng hay không. Điều này là vô cùng quan trọng, giúp doanh nghiệp tránh nhập phải những mặt hàng bị cấm, đảm bảo đủ thời gian xin giấy phép, và hạn chế rủi ro về chất lượng hàng hóa cũng như chi phí kho bãi. Để tìm hiểu thêm mặt hàng nào bị cấm, hay phải xin giấy phép, tham khảo: Nghị định Nghị định 69/2018/NĐ-CP.
