Tổng quan về Logistics và quản lý chuỗi cung ứng Việt Nam

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu hóa ngày càng phát triển, khi nhu cầu tiêu dùng trao đổi mua bán hàng hóa phổ biến hơn. Logistics đóng vai trò hỗ trợ, kết nối và thúc đẩy hoạt động sản xuất, phân phối và vận chuyển sản phẩm đến tay người tiêu dùng. Việt Nam được đánh giá là thị trường đầy tiềm năng và hấp dẫn cho sự phát triển của ngành dịch vụ logistics.

Hãy cùng DHD Logistics tìm hiểu về tổng quan về Logistics tại Việt Nam nhé!

Logistics là gì?

Logistics là thuật ngữ chuyên ngành có nguồn gốc xuất phát từ Hy Lạp và được hiểu như “hậu cần” theo tiếng Việt. Logistics đơn giản là một phần của chuỗi cung ứng gồm các công việc liên quan đến hàng hóa như đóng gói, vận chuyển, lưu kho, bảo quản,… khi hàng đến người tiêu thụ cuối cùng.

Theo Điều 233 của Bộ Luật Thương mại năm 2005 quy định:

“Dịch vụ Logistics là một hoạt động thương mại. Theo đó, thương nhân đứng ra tổ chức thực hiện một hoặc nhiều công việc bao gồm: nhận hàng, vận chuyển, lưu kho, lưu bãi. Làm các thủ tục hải quan hoặc các thủ tục giấy tờ khác, trực tiếp hoặc gián tiếp tư vấn khách hàng, tham gia đóng gói bao bì, ghi ký mã hiệu, giao hàng hoặc các dịch vụ khác có liên quan đến hàng hóa theo thỏa thuận với khách hàng để hưởng thù lao.”

tổng quan ngành logistics
Tổng quan ngành Logistics và chuỗi cung ứng ở Việt Nam

Bạn có thể quan tâm: Phân biệt rõ ràng giữa Logistics và Xuất Nhập Khẩu

Đặc điểm của ngành Logistics

Logistics là tổng hợp của 3 yếu tố mà mọi doanh nghiệp phải dựa theo đó là:

  • Logistics sinh tồn là yếu tố liên quan đến các nhu cầu cơ bản trong cuộc sống của con người như: cần bao nhiêu, nhu cầu là gì, khi nào cần,… Logistics sinh tồn là bản chất và là nền tảng hoạt động của Logistics.
  • Logistics hoạt động là quá trình gắn liền với quá trình lưu kho, liên quan đến các nguyên liệu đầu vào, sự phân phối hàng đến tay người dùng. Logistics hoạt động gắn bó mật thiết với sự hoạt động của doanh nghiệp.
  • Logistics hệ thống: là yếu tố liên quan đến hệ thống máy móc, về công nghệ, cơ sở hạ tầng, nhà xưởng cũng như nguồn nhân lực.

Thực trạng phát triển ngành logistics tại Việt Nam

Hiện nay, Logistics là một trong những ngành dịch vụ đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu của nền kinh tế Việt Nam. Trong quá trình sản xuất, từ giai đoạn sản xuất hàng hóa đến khi hàng hóa được giao đến tay khách hàng đều có sự xuất hiện của ngành Logistics.

Logistics là ngành có mối liên hệ trực tiếp đến nhiều ngành nghề liên quan với nhau. Tổng quan về Logistics tại Việt Nam được đánh giá là ngành có tiềm năng cao. Hiện nay, Việt Nam đã và đang cố gắng tập trung đầu tư phát triển vào các hệ thống cơ sở hạ tầng đường sắt, hàng không, đường bộ, đặc biệt đầu tư mạnh cho đường biển cũng như phát triển hệ thống kho bãi.

Để phát huy tối đa lợi thế và tận dụng các cơ hội trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời đưa logistics trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Trong đó, nổi bật là việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia và Cơ chế một cửa ASEAN, cải cách hành chính thông qua đơn giản hóa quy trình cấp phép và cắt giảm các thủ tục không cần thiết trong hoạt động xuất nhập khẩu. Những nỗ lực này nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ logistics, giảm thiểu chi phí phát sinh và rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục, qua đó góp phần cải thiện năng lực cạnh tranh của nền kinh tế.

Bên cạnh đó, Nhà nước cũng đang tích cực triển khai các chính sách mở cửa thị trường, thu hút đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực logistics. Tuy nhiên, đây cũng là thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp nội địa khi phải cạnh tranh với các tập đoàn đa quốc gia có tiềm lực mạnh và kinh nghiệm.

Chính phủ Việt Nam đồng hành và hỗ trợ các doanh nghiệp logistics
Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp nâng tầm vị thế Logistics Việt Nam

Trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0, ngành logistics đang có những bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ ứng dụng công nghệ hiện đại. Sự bùng nổ của thương mại điện tử đã thay đổi hành vi tiêu dùng, thúc đẩy nhu cầu vận chuyển hàng hóa nhanh chóng và hiệu quả hơn. Để đáp ứng xu hướng này, nhiều doanh nghiệp logistics đã chủ động ứng dụng các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), hệ thống quản lý kho thông minh (WMS), và Internet vạn vật (IoT). Nhờ đó, việc quản lý kho bãi, phân phối hàng hóa được tối ưu hóa, giúp tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu suất vận hành và tăng khả năng cạnh tranh.

Thực trạng nhân lực ngành Logistics tại Việt Nam

Nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng để có thể giúp doanh nghiệp nhanh chóng đuổi kịp sự phát triển của nền kinh tế của đất nước. Đối với tổng quan về Logistics – quản lý chuỗi cung ứng, nhân lực là yếu tố quyết định giúp doanh nghiệp có thể mở rộng thị trường, nâng cao tính cạnh tranh ở cả trong nước và quốc tế.

Theo bảng thống kê của Vietnam report: “Việt Nam đang có hơn 30.000 doanh nghiệp đăng ký hoạt động trong lĩnh vực logistics, trong đó, doanh nghiệp trong nước chiếm 89%, còn 10% là doanh nghiệp liên doanh và 1% là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài. Song đa phần các doanh nghiệp trong nước còn hạn chế cả về vốn và nhân lực cũng như kinh nghiệm hoạt động quốc tế, chưa có sự liên kết giữa các khâu trong chuỗi cung ứng logistics.

Phần lớn thị phần logistics vẫn do các công ty nước ngoài nắm giữ, chiếm đến 70-80%. Các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu hoạt động ở các phân khúc giá trị thấp như vận tải nội địa và giao nhận hàng hóa đơn giản. Như vậy, các doanh nghiệp nội địa cần hợp tác chặt chẽ hơn, phát triển năng lực lõi, và tận dụng lợi thế địa phương để nâng cao sức cạnh tranh trong bối cảnh thị trường ngày càng khốc liệt.

Tổng quan về Logistics đang phải đối mặt với tình hình thiếu đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, thiếu nguồn lao động được đào tạo đầy đủ trong lĩnh vực Logistics. Dự kiến đến năm 2030, nhu cầu nguồn nhân lực về logistics là hơn 200.000 người, trong khi đó, khả năng đáp ứng về nguồn nhân lực logistics chỉ khoảng 10% nhu cầu thị trường.

Nguồn nhân lực logistics của Việt Nam không những thiếu về số lượng mà còn yếu về chất lượng. Nhân lực hiện tại trong các doanh nghiệp Logistics chủ yếu được lấy từ các hãng tàu, các công ty giao vận tải biển và sử dụng theo khả năng hiện có mà chưa có sự đào tạo bài bản. Năng lực ngoại ngữ, kỹ năng phân tích dữ liệu, và khả năng thích ứng với công nghệ mới cũng là những điểm yếu cần được cải thiện rõ rệt.

Trước tình trạng đó, việc đầu tư vào đào tạo và phát triển nhân lực logistics là yêu cầu cấp thiết. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở đào tạo, doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước trong việc xây dựng chương trình đào tạo thực tiễn, chuẩn hóa kỹ năng nghề nghiệp, đặc biệt là các kỹ năng về quản lý chuỗi cung ứng, ứng dụng công nghệ thông tin, và tư duy chiến lược. Đồng thời cần cập nhật xu hướng quốc tế, tham gia các chương trình đào tạo liên kết và tăng cường thực tập thực tế tại doanh nghiệp sẽ giúp nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu hội nhập và cạnh tranh toàn cầu.

Các công việc ngành logistics
Các công việc trong ngành logistics

Công việc trong ngành Logistics phổ biến hiện nay

Ngành Logistics là một trong những ngành ra đời chưa lâu nhưng là ngành dần khẳng định được vai trò to lớn trong nền kinh tế của đất nước. Các vị trí công việc trong ngành Logistics được phân ra và thực hiện như :

Nhân viên kinh doanh

  • Chăm sóc, tư vấn, thuyết phục khách hàng mua và sử dụng sản phẩm.
  • Duy trì, chăm sóc, mở rộng phạm vi khách hàng.
  • Đảm bảo chất lượng dịch vụ tốt nhất đến với khách hàng khi trải nghiệm dịch vụ.

Nhân viên cảng

  • Kiểm tra, sắp xếp về công dụng cụ xếp dỡ trước khi thực hiện đơn hàng.
  • Kiểm tra các thiết bị, băng tải trong quá trình hoạt động không xảy ra sai sót.
  • Bố trí hoạt động ra vào của tàu và các phương tiện, điều động công nhân để bốc xếp một cách hợp lý.
  • Lập biên bản khi có các trường hợp sai sót xảy ra.

Nhân viên vận hành kho

  • Nhận các đơn hàng và sắp xếp lịch vận chuyển đơn hàng một cách khoa học, hợp lý, đúng hạn và tiết kiệm chi phí nhất.
  • Quản lý các hoạt động điều vận, bốc xếp và giao nhận hàng tại kho.
  • Quản lý lưu chuyển các hóa đơn, chứng từ.
  • Giải quyết các sự cố phát sinh ảnh hưởng đến hoạt động giao hàng với người chuyên chở, nhân viên vận tải và khách hàng.

Nhân viên giao nhận

  • Nhận và xử lý thông tin của lô hàng.
  • Lấy D/O và các giấy ủy quyền tại các hãng tàu và đại lý.
  • Hỗ trợ, tư vấn cho khách hàng để đưa ra các giải pháp tối ưu.
  • Phối hợp các bộ phận có liên quan để thu xếp, điều động phương tiện hỗ trợ cho việc vận chuyển, theo dõi tiến độ giao hàng để khách hàng an tâm trong quá trình vận chuyển lô hàng.

Nhân viên hải quan

  • Kiểm tra các giấy tờ xuất nhập khẩu, phân luồng hàng hóa, đảm bảo hợp lệ và đúng pháp luật.
  • Thực hiện các quy trình khai báo với hải quan.
  • Hướng dẫn các nhân viên hiện trường làm các thủ tục thông quan.

Chuyên viên thanh toán quốc tế

  • Tiếp nhận các loại chứng từ, cung cấp các loại dịch vụ thanh toán quốc tế
  • Kiểm tra hồ sơ khách hàng, và tính pháp lý của các giấy tờ.
  • Hỗ trợ tiếp nhận, giải quyết các khiếu nại và thắc mắc của khách hàng trong quá trình giao dịch. Hỗ trợ hướng dẫn khách hàng hoàn thiện hồ sơ.
  • Lưu giữ sổ sách, tài liệu, hồ sơ về kế toán theo quy định ngân hàng.

Chuyên viên thu mua

  • Lập kế hoạch, lên danh sách cho các hoạt động thu mua, làm việc trực tiếp với phòng kế hoạch và sản xuất.
    Cung cấp các thông tin, các văn bản cần thiết trong đơn hàng cho nhà cung cấp.
  • Đánh giá các kế hoạch cho đơn hàng và đưa ra các yêu cầu trong quá trình.
  • Theo dõi tình trạng đơn hàng, ứng phó kịp thời nếu xảy ra các sự cố. Và theo dõi đơn hàng đến lúc kết thúc.
  • Đảm bảo tuân thủ các thỏa thuận đã có trong hợp đồng.

Nhân viên chăm sóc khách hàng

  • Cung cấp thông tin, tài liệu cần thiết cho khách hàng
  • Xử lý nhanh chóng các yêu cầu của khách hàng, giải quyết các yêu cầu khách hàng.
  • Theo dõi các đơn đặt hàng, thông báo cho khách hàng về trình trạng hàng hóa.
  • Lưu giữ các thông tin, tạo mối quan hệ thân thiết với khách hàng.

Nhân viên hiện trường

  • Khai báo cho các hải quan tại cảng.
  • Theo dõi quá trình đóng và sắp xếp hàng trực tiếp vào kho.
  • Tiếp nhận và xử lý các chứng từ và giao hàng cho khách hàng đúng thời hạn thỏa thuận.
  • Báo cáo chi tiết công việc cho ban quản lý.

Nhân viên chứng từ

  • Soạn thảo và xử lý các chứng từ liên quan đến xuất nhập khẩu như hợp đồng, hóa đơn, vận đơn,….
  • Chuẩn bị bộ chứng từ khai báo hải quan, các công văn, tờ trình cho các bên liên quan đến đơn hàng.
  • Làm các thủ tục thông quan đến hàng hóa.
  • Lưu trữ các hồ sơ, chứng từ có liên quan.

DHD Logistic được thành lập năm 2016, tự tin dẫn đầu trong lĩnh vực logistics trong nước, với các dịch vụ order hộ hàng, thanh toán hộ, dịch vụ hải quan, vận chuyển hàng quốc tế. Với tiêu chí Giá cước vận tải rẻ – dịch vụ tận tâm – chuyên nghiệp, luôn phục vụ nhanh chóng tất cả các khách hàng.

Đội ngũ nhân viên nhiệt tình, chuyên nghiệp luôn hỗ trợ khách hàng trong quá trình vận chuyển hàng hóa từ vấn đề giao nhận, thủ tục hải quan, làm hàng,… DHD Logistics luôn đem đến cho khách hàng những dịch vụ vận chuyển tối ưu nhất giúp khách hàng đem lại tối đa lợi nhuận. Các bạn có thể vào chuyên mục TUYỂN DỤNG của DHD Logistics, tham khảo vị trí tuyển dụng mới.

Công ty luôn đáp ứng tốt được mọi nhu cầu khắt khe từ phía khách hàng. Khách hàng được sử dụng dịch vụ logistics uy tín, chuyên nghiệp đi kèm với quy trình làm việc nhanh chóng và hiện đại.

Trên đây là những tổng quan về Logistics Việt Nam, hy vọng DHD Logistics đã cung cấp cho khách hàng những thông tin về ngành nghề đang hot này. Nếu có thắc mắc về những vấn đề liên quan đến Logistics – quản lý chuỗi cung ứng thì hãy liên hệ với chúng tôi.