Vận đơn đường biển (Bill of Lading) là một trong những chứng từ quan trọng trong trao đổi mua bán hàng hóa quốc tế. Vận đơn đường biển có nhiều loại với công dụng và chức năng khác nhau. DHD Logistics sẽ tổng hợp các vận đơn đường biển phổ biến hiện nay qua bài viết này.
Original Bill of Lading – Vận đơn gốc/ Hóa đơn gốc
Vận đơn gốc – Original Bill of Lading là vận đơn được phát hành từ hãng tàu hoặc FWD. Vận đơn này thường là trang đầu của hóa đơn, có đóng dấu “Original” và chữ ký bằng tay để phân biệt dễ dàng với bill copy. Thông thường, vận đơn gốc sẽ được phát hành sau 1 ngày tàu chạy.
Vận đơn gốc được đóng dấu chữ Original ở mặt trước thì mặt sau sẽ in các điều khoản và điều kiện. Một bộ vận đơn gốc thường có 3 bộ giống nhau về hình thức và nội dung.
Vận đơn gốc sẽ là chứng từ có vai trò quan trọng đối với việc nhập khẩu hàng hóa và thanh toán tiền cho nhà xuất khẩu. Trong trường hợp, bên xuất khẩu không cung cấp kịp vận đơn gốc cho bên nhập khẩu thì bên nhập khẩu phải tốn thời gian trong việc chờ vận đơn gốc tới mới được nhận hàng.
Tuy nhiên, đối với vận đơn gốc cần lưu ý những điểm sau:
- Bản photocopy, bản chụp, bản sao, bản in nếu có chữ ký tay cũng sẽ được xem như là vận đơn gốc.
- Trên vận đơn có chữ “Original” hoặc có con dấu nhưng không có chữ ký bằng tay thì không được xem là vận đơn gốc.
- Vận đơn đã được ký tay nhưng được sao chụp lại thì không được xem là vận đơn gốc dù có chữ “Original”.
Surrendered Bill of Lading – Vận đơn xuất trình/ điện giao hàng
Surrendered Bill of Lading được gọi là Vận đơn điện giao hàng hoặc Vận đơn xuất trình, vận đơn đặc biệt trong việc giao nhận hàng hóa. Surrendered B/L là vận đơn để bên nhập khẩu có thế nhận hàng thay thế cho B/L gốc.
Vận đơn này thông thường sẽ được sử dụng cho các chuyến tàu có thời gian vận chuyển ngắn. Các trường hợp cần phát hành Surrendered B/L như sau:
Trường hợp 1: Việc gửi chậm bộ chứng từ trong đó có Bill gốc của bên xuất khẩu do chờ những chứng từ khác. Khi đó, bên nhập khẩu – xuất khẩu sẽ thỏa thuận đề nghị hãng tàu phát hành surrendered B/L. Hãng tàu sẽ thực hiện phát hành Surrendered B/L bằng cách thể hiện chữ Surrendered trên bill gốc hoặc Bill copy hoặc Bill Draft,..
Surrendered B/L sẽ được gửi bản mềm đến cho bên xuất khẩu (không có bản cứng) hoặc là hãng tàu chỉ xác nhận bằng email thể hiện là họ đã thực hiện việc thả hàng xong.
Trong trường hợp này, phải thanh toán hai lần lệ phí phát hành bill cho hãng tàu: Bill gốc và Surrender Bill. Tuy nhiên, có vài trường hợp hãng tàu sẽ thu phí 1 lần từ chủ hàng.
Trường hợp 2: Hai bên xuất khẩu và nhập khẩu đã xác định trước việc gửi chậm chứng từ, vì thế yêu cầu hãng tàu phát hành Surrendered Bill thay cho Bill gốc.
Trong trường hợp này, chủ hàng chỉ cần chi trả 1 lần phí cho phát hành Surrendered Bill. Surrendered Bill được sử dụng nhiều đối với người nhập khẩu không có nhu cầu chuyển nhượng lại hàng hóa bằng chứng từ hoặc các công ty có mối quan hệ mẹ con hay khách hàng thân thiết.
Seaway Bill of Lading – Giấy gửi hàng đường biển
Seaway Bill of Lading là chứng từ được thỏa thuận giữa người mua và người bán về việc thay đổi vận đơn bằng giấy hoặc những chứng từ khác về nội dung và giá trị tuân theo quy định tập quán của hàng hải quốc tế.
Seaway Bill thường được sử dụng trong các trường hợp như sau:
- Không cần dùng hóa đơn để khống chế hàng hóa đối với những lô hàng đã được thanh toán trước, giá trị nhỏ hay những công ty đối tác lâu năm, các công ty có mối liên hệ với nhau.
- Không cần chuyển nhượng vận đơn hay hàng hóa (không thực hiện buôn bán tay ba.
- Không xuất trình hay nộp vận đơn khi làm thủ tục nhận hàng tại cảng.
Seaway Bill of Lading chỉ được áp dụng với bill đích danh, Seaway B/L không phải chứng từ sở hữu hàng hóa nên có thể gửi bản mềm cho bên đầu nhập khẩu.
Draft Bill of Lading – Vận đơn nháp/ Hóa đơn nháp
Draft Bill of Lading là bản nháp của B/L, dựa trên thông tin do shipper cung cấp , hãng tàu sẽ gửi bản nháp cho Shipper xem trước và xác nhận thông tin trên đó trước khi hãng tàu phát hành vận đơn gốc.
Draft Bill of Lading là một quy trình bắt buộc hãng tàu hoặc Forwarder phải gửi cho shipper để kiểm tra thông tin thể hiện trên vận đơn gốc đã chính xác hay cần thay đổi thông tin trước khi hãng tàu ra B/L chính thức.
Vì thế, bên xuất khẩu cần kiểm tra kĩ những thông tin trên vận đơn. Sau khi phát hành vận đơn gốc được phát hành, nếu muốn chỉnh sửa cần phải đóng phí để sửa. Phí chỉnh sửa sẽ phụ thuộc vào mỗi quy định của hãng tàu.
Express Bill of Lading – Vận đơn nhanh
Express Bill of Lading là loại vận đơn nhanh được sử dụng trong lĩnh vực vận chuyển hàng hóa, được thiết kế để đơn giản hóa quy trình giao nhận và giảm thời gian chờ đợi. Nó thường được sử dụng trong các giao dịch vận chuyển nhanh chóng, trong đó thời gian là yếu tố quan trọng. Express Bill of Lading thường được sử dụng trong các trường hợp như sau:
- Khi người nhận hàng và người gửi hàng là thành viên trong cùng một công ty, tổ chức,.. và không yêu cầu về việc thương lượng giữa hai bên.
- Lô hàng được giao không liên quan đến ngân hàng và người gửi hàng không cần phải gửi vận đơn gốc.
- Khi người gửi hàng/ bán hàng không có thời gian để in các vận đơn gốc và chuyển phát nhanh cùng tới cho người nhận hàng/ mua hàng.
- Người gửi hàng trên vận đơn là người giao nhận (forwarder) và muốn phát hành vận đơn nhà (House B/L) cho khách hàng của mình.
Clean Bill of Lading – Vận đơn sạch/ Hóa đơn sạch
Clean Bill of Lading – Vận đơn sạch, được sử dụng để chỉ định rằng hàng hóa đã được nhận và đóng gói đúng cách, không có hỏng hóc, hư hại hoặc khuyết sót nào khi được vận chuyển từ điểm xuất phát đến điểm đến.
Clean Bill of Lading bao gồm thông tin chi tiết về loại hàng hóa, số lượng, điểm xuất phát, điểm đến, và các điều khoản khác của hợp đồng vận chuyển.
Clean Bill of Lading thường được sử dụng khi người nhận hàng muốn đảm bảo rằng hàng hóa đã được vận chuyển mà không có hỏng hóc hoặc hư hại nào từ điểm xuất phát đến đích đến. Nó có thể được yêu cầu trong các giao dịch mua bán quốc tế hoặc trong bất kỳ trường hợp nào tính chính xác và tính an toàn của hàng hóa là rất quan trọng.
Clean on Board Bill of Lading – Vận đơn sạch và hàng đã xếp xuống tàu
Clean on Board Bill of Lading – vận đơn sạch và đã xếp xuống tàu là một dạng đặc biệt của vận đơn. Vận đơn này thường được phát hành liên quan đến thời điểm mà hàng hóa đã được tải lên tàu. Chức năng chính của loại vận đơn này xác nhận rằng hàng hóa đã được tải lên tàu mà không có bất kỳ hỏng hóc hay thiệt hại nào.
“Clean on Board” chỉ đơn giản là nói rằng hàng hóa đã được tải lên tàu mà không có vấn đề nào. Điều này có ý nghĩa quan trọng, đặc biệt trong việc chứng minh tình trạng của hàng hóa tại thời điểm chúng rời khỏi cảng xuất phát.
Clean on Board Bill of Lading chứng nhận rằng hàng hóa không bị hỏng hóc, không có thiệt hại hoặc khuyết sót nào khi chúng được tải lên tàu.
Clean on Board Bill of Lading thường được sử dụng trong các giao dịch quốc tế, đặc biệt là khi thanh toán thông qua các giao dịch thương mại quốc tế.
Negotiable Bill of Lading – Vận đơn chuyển nhượng
Negotiable Bill of Lading – vận đơn lưu thông được sử dụng cho người nhận hàng có thể chuyển nhượng quyền sở hữu hàng cho người khác để làm công cụ thanh toán và giao dịch.
Một trong những đặc điểm quan trọng nhất của Negotiable Bill of Lading là khả năng chuyển giao quyền sở hữu của hàng hóa từ người xuất khẩu đến người nhập khẩu thông qua việc chuyển giao vận đơn. Người nhận hàng có thể chấp nhận quyền chủ quản của vận đơn thông qua việc ký xác nhận.
Negotiable Bill of Lading thường được sử dụng trong các giao dịch thương mại quốc tế thị trường có tính linh hoạt và khả năng chuyển giao quyền sở hữu là quan trọng. Tuy nhiên, điều này cũng có thể tạo ra rủi ro liên quan đến việc mất mát hoặc lạc lõng vận đơn.
Non Negotiable Bill of Lading – Vận đơn không chuyển nhượng quyền
Non Negotiable Bill of Lading khác với Negotiable Bill of Lading là nó không thể chuyển quyền sở hữu của hàng hóa từ người này sang người khác thông qua việc chuyển giao vận đơn. Điều này có nghĩa là quyền lợi và trách nhiệm liên quan đến hàng hóa được định rõ và không thể thay đổi dễ dàng thông qua việc chuyển giao vận đơn.
Quyền sở hữu của hàng hóa được xác định và không thể chuyển giao từ người xuất khẩu sang người nhập khẩu thông qua việc chuyển giao vận đơn. Giúp bảo vệ quyền lợi của bên xuất khẩu bằng cách giữ cho quyền sở hữu của họ không thay đổi mà không cần sự chấp nhận hoặc chuyển giao.
Non-Negotiable Bill of Lading thường được sử dụng trong các giao dịch mà thanh toán được thực hiện trực tiếp giữa bên xuất khẩu và bên nhập khẩu, mà không thông qua các công cụ tài chính phức tạp như L/C. Thường được sử dụng trong các tình huống nơi tính chắc chắn và đơn giản là ưu tiên, và nơi không có nhu cầu chuyển quyền sở hữu dễ dàng.
Copy Non – Negotiable Bill of Lading – Bản sao vận đơn không chuyển nhượng quyền
Copy Non – Negotiable Bill of Lading là một bản sao của vận đơn không chuyển quyền sở hữu. Nó giống như bản chính của vận đơn, nhưng cũng mang tính chất không chuyển quyền, điều này nghĩa là bản sao này không có khả năng chuyển giao quyền sở hữu của hàng hóa từ người này sang người khác.
Copy Non – Negotiable Bill of Lading thường được sử dụng trong quá trình giao dịch và vận chuyển hàng hóa để phục vụ các mục đích khác nhau như ghi chú thêm vào hồ sơ giao dịch, làm tài liệu dự phòng, chứng minh về tình trạng của hàng hóa và làm cơ sở cho quá trình mua bảo hiểm hàng hóa,…
Switch Bill of Lading – Vận đơn thay thế
Switch Bill of Lading được gọi là vận đơn có thể thay đổi, là vận đơn có thể thay đổi được một số chi tiết trên B/L như người nhận, người gửi,.. Đây được xem là một hành động và không được xem là một loại B/L cụ thể.
Switch B/L thường được sử dụng trong các trường hợp buôn bán tay ba, buôn bán có nhiều bên ảnh hưởng đến lợi ích của người ở giữa. Thông thường Switch B/L được phát hành với mục đích để điểm cuối cùng nhận hàng không biết về thông tin của điểm đầu tiên trong chuỗi cung ứng sản phẩm này.
Thông thường hãng tàu sẽ chấp nhận thay đổi các thông tin về shipper hoặc consignee và các nội dung liên quan đến cước thanh toán, địa điểm phát hành chứ không thay đổi thông tin về cảng bốc hàng, cảng dỡ hàng và các chi tiết liên quan đến hàng hóa.
Nếu trong trường hợp các thay đổi cảng bốc, cảng dỡ thì thường áp dụng cho các hình thức thuê tàu liner – tàu quá cảnh nhiều cảng trong 1 tuyến dài.
Ocean Bill of Lading – Vận đơn xác nhận hàng giao đường biển
Ocean Bill of Lading là chứng từ được phát hành bởi người lái tàu hoặc đại diện của người lái tàu đang thực hiện việc vận chuyển hàng hóa bằng đường phát hành cho người gửi hàng sau khi hàng hoá đã được lên tàu hoặc sau khi hạ bãi để chuẩn bị đưa lên tàu.
Ocean Bill of Lading xác nhận việc nhận hàng, vận chuyển và giao nhận hàng hóa từ điểm xuất phát đến điểm đến qua đường biển. Ocean Bill of Lading chứa thông tin chi tiết về loại hàng hóa, số lượng, điểm xuất phát, điểm đến, và các điều khoản khác liên quan đến vận chuyển.
Through Bill of Lading – Vận đơn liên thông
Through Bill of Lading – Vận đơn liên thông, là vận đơn người vận chuyển cam kết vận chuyển hàng hóa từ điểm xuất phát đến điểm đến cuối cùng mà không cần phải chuyển giao lại vận đơn cho đơn vị vận chuyển khác. Điều này giúp đơn giản hóa quá trình giao nhận và giảm rủi ro mất mát hoặc gian lận trong quá trình chuyển giao vận đơn.
Through Bill of Lading thường được sử dụng trong các hành trình vận chuyển đa phương tiện hoặc khi hàng hóa cần được vận chuyển qua nhiều phương tiện và phương tiện vận chuyển khác nhau.
Telex release Bill of Lading
Telex Release Bill of Lading là loại vận đơn có tính chất đặc biệt được sử dụng trong quá trình giao nhận hàng hóa, đặc biệt là trong hoạt động giao dịch xuất khẩu.
Telex Release B/L là hình thức điện tử của vận đơn, và khi được chấp nhận, người vận chuyển sẽ phát đi một bản sao của vận đơn thông qua telex, fax, email, hoặc các phương tiện truyền thông điện tử khác, mà không cần phải phát hành bản vật lý của vận đơn.
Telex Release Bill of Lading được sử dụng để chuyển giao quyền sở hữu của hàng hóa một cách nhanh chóng và hiệu quả. Thông thường, nó được áp dụng trong các giao dịch quốc tế để giảm thời gian và chi phí liên quan đến vận đơn giấy tờ. Giúp thực hiện các giao dịch nhanh chóng hơn bằng cách loại bỏ quy trình phát hành vận đơn giấy tờ truyền thống.
Combined transport Bill of Lading – Vận đơn kết hợp
Combined transport Bill of Lading là loại vận đơn được sử dụng khi hàng hóa cần phải vượt qua nhiều phương tiện và phương thức vận chuyển khác nhau để đến đích. Vận đơn này thường được sử dụng trong các hành trình vận chuyển đa phương tiện, nơi hàng hóa cần chuyển giao giữa các loại phương tiện như đường biển, đường sắt, đường bộ, hoặc hàng không.
Thường được sử dụng trong các hành trình quốc tế phức tạp, đặc biệt là khi hàng hóa cần vận chuyển qua các biên giới và kết hợp giữa đường biển và đường bộ, đường sắt, hoặc hàng không, liên quan đến các thủ tục tài chính quốc tế, chẳng hạn như thư tín dụng (letter of credit), để đảm bảo thanh toán an toàn và hiệu quả.
Trên đây là tổng hợp các loại vận đơn đường biển mà DHD Logistics đã cung cấp cho khách hàng. Hy vọng những thông tin hữu ích trên có thể giúp khách hàng phân biệt được chức năng và công dụng của từng loại vận đơn. Liên hệ ngay với DHD Logistics để được hỗ trợ những thông tin liên quan đến vận đơn đường biển.
